یادداشت منتشر شده در روزنامه بشیر، سه شنبه 19 شهریور

---------------------------------------

شوراهای شهر و روستا به منظور پیش­برد سریع برنامه­ های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم و از طریق انتخاب مردم همان محل انتخاب می­ شوند.[1] شورا محمل جمع­بندی و یک کاسه کردن هزاران تقاضای پراکنده­ی شهروندانی است که با آرای خود به این نهاد سراسری جان بخشیده­اند. "سراسری" بودن در این­جا به معنای جغرافیایی یا مکانی نمی­باشد و هدف از بیان آن ورود شهروندان و افرادی است که می­توانند و حق دارند دیدگاه­های سیاسی گوناگونی داشته باشند، اما مهم آن است که در زمان عضویت و فعالیت در شورا تمایلات حزبی و جناحی خود را دخالت ندهند. زیرا شورا پس از شکل­گیری به تمامی شهروندان (با هر گرایشی) تعلق دارد (پیران، بی­تا: 73)[2].

یکی از موارد مهمی که باید با توجه به آینده و از اصلی­ ترین وظایف شورای شهر می ­باشد، انتخاب شهردار است. در این امر داشتن نگاه مثبت و روبه آینده هدایت کننده­ ی اعضای شورای شهر می­ باشد که به دنبال فرد مناسب برای تصدی مقام شهرداری باشند. بررسی برنامه ­ها و طرح­ های ارائه شده از سوی گزینه ­های تصدی این پُست، یکی از راه ­های رسیدن به نتیجه ­ی مطلوب خواهد بود. یکی از مهم ­ترین مواردی که باید در انتخاب شهردار مدنظر قرار داد، برنامه ­های ایشان برای نحوه­ ی درآمدزایی شهرداری است، چرا که بنا به تقسیم بندی پرویز پیران "در شرایط عادی، شهرداری سه منبع دارد: یکی از این منابع دریافت عوارض شهری به اشکال گوناگون و با توجه به نوع کاربری است، ضمن آن­که عوارض یاد شده به هیچ وجه برای اداره­ ی شهر کافی نیست. منبع دیگر درآمد شهرداری، وصول طلب­ های معوقه­ ی خود به دلایل گوناگون است که آن هم تا حد زیادی وصول شده است و در صورت اخذ تمام و کامل نیز قابل توجه نیست. سومین و مهم ­ترین منبع، فروش فضای شهری و ریالی کردن تخلف است. این منبع، میلیاردها ریال به جیب شهرداری­­ ها سرازیر ساخته و اقدامات چشم­گیری به عمل آمده است، لیکن هرگز هزینه­ ی واقعی چنین اقداماتی مورد بررسی دقیق، بی­ طرفانه و علمی قرار نگرفته است. ایجاد رانت و تخصیص بخشی از رانت پدید آمده به شهرداری، در درجه­ ی نخست به بی­ اعتباری و بی­ حرمتی قوانین نیم بند شهری منجر شد و سرآغاز نهادینه شدن فسادی گردید که امروز گریبان جامعه را گرفته است (پیران: 92)".

باید توجه داشت که ریالی کردن تخلفات در عرصه­ ی اجتماعی عواقب بسیار زیادی برای جامعه به دنبال خواهد داشت و افراد را به سوی نوعی رانت­ خواری سوق می­ دهد. "در هر نظام شهری، ایجاد رانت به عنوان منبع تأمین درآمد، دستگاه­ های شهری را در اختیار گروهی رانت­ خوار قرار می­ دهد که قدرت به فساد کشاندن تمامی دستگاه ­ها را دارند. ریالی کردن تخلف نیز با تمامی بحث­ های مردم­سالاری، نظارت مردمی و غیره، تضاد اساسی دارد و این ذهنیت را نهادینه می­ سازد که با پول همه کاری می ­توان انجام داد (پیران: 92)." البته این مسئله در بیش­تر شهرهای کشور و حتی کلان شهرها نیز مشاهده می­ شود تا جایی که در برخی از شهرها در حدود 70 درصد درآمد شهرداری ­ها از طریق وصول تخلفات گزارش شده است. لذا توجه هرچه بیش­تر به این مسئله و تلاش در جهت یافتن راه­ حل­ های  مناسب در جهت رفع این مشکل باید از اولویت ­های شوراهای شهر در انتخاب شهرداران باشد.