نگاهی به شورای شهر
یادداشت منتشر شده در روزنامه بشیر، سه شنبه 19 شهریور
---------------------------------------
شوراهای شهر و روستا به منظور پیشبرد سریع برنامه های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم و از طریق انتخاب مردم همان محل انتخاب می شوند.[1] شورا محمل جمعبندی و یک کاسه کردن هزاران تقاضای پراکندهی شهروندانی است که با آرای خود به این نهاد سراسری جان بخشیدهاند. "سراسری" بودن در اینجا به معنای جغرافیایی یا مکانی نمیباشد و هدف از بیان آن ورود شهروندان و افرادی است که میتوانند و حق دارند دیدگاههای سیاسی گوناگونی داشته باشند، اما مهم آن است که در زمان عضویت و فعالیت در شورا تمایلات حزبی و جناحی خود را دخالت ندهند. زیرا شورا پس از شکلگیری به تمامی شهروندان (با هر گرایشی) تعلق دارد (پیران، بیتا: 73)[2].
یکی از موارد مهمی که باید با توجه به آینده و از اصلی ترین وظایف شورای شهر می باشد، انتخاب شهردار است. در این امر داشتن نگاه مثبت و روبه آینده هدایت کننده ی اعضای شورای شهر می باشد که به دنبال فرد مناسب برای تصدی مقام شهرداری باشند. بررسی برنامه ها و طرح های ارائه شده از سوی گزینه های تصدی این پُست، یکی از راه های رسیدن به نتیجه ی مطلوب خواهد بود. یکی از مهم ترین مواردی که باید در انتخاب شهردار مدنظر قرار داد، برنامه های ایشان برای نحوه ی درآمدزایی شهرداری است، چرا که بنا به تقسیم بندی پرویز پیران "در شرایط عادی، شهرداری سه منبع دارد: یکی از این منابع دریافت عوارض شهری به اشکال گوناگون و با توجه به نوع کاربری است، ضمن آنکه عوارض یاد شده به هیچ وجه برای اداره ی شهر کافی نیست. منبع دیگر درآمد شهرداری، وصول طلب های معوقه ی خود به دلایل گوناگون است که آن هم تا حد زیادی وصول شده است و در صورت اخذ تمام و کامل نیز قابل توجه نیست. سومین و مهم ترین منبع، فروش فضای شهری و ریالی کردن تخلف است. این منبع، میلیاردها ریال به جیب شهرداری ها سرازیر ساخته و اقدامات چشمگیری به عمل آمده است، لیکن هرگز هزینه ی واقعی چنین اقداماتی مورد بررسی دقیق، بی طرفانه و علمی قرار نگرفته است. ایجاد رانت و تخصیص بخشی از رانت پدید آمده به شهرداری، در درجه ی نخست به بی اعتباری و بی حرمتی قوانین نیم بند شهری منجر شد و سرآغاز نهادینه شدن فسادی گردید که امروز گریبان جامعه را گرفته است (پیران: 92)".
باید توجه داشت که ریالی کردن تخلفات در عرصه ی اجتماعی عواقب بسیار زیادی برای جامعه به دنبال خواهد داشت و افراد را به سوی نوعی رانت خواری سوق می دهد. "در هر نظام شهری، ایجاد رانت به عنوان منبع تأمین درآمد، دستگاه های شهری را در اختیار گروهی رانت خوار قرار می دهد که قدرت به فساد کشاندن تمامی دستگاه ها را دارند. ریالی کردن تخلف نیز با تمامی بحث های مردمسالاری، نظارت مردمی و غیره، تضاد اساسی دارد و این ذهنیت را نهادینه می سازد که با پول همه کاری می توان انجام داد (پیران: 92)." البته این مسئله در بیشتر شهرهای کشور و حتی کلان شهرها نیز مشاهده می شود تا جایی که در برخی از شهرها در حدود 70 درصد درآمد شهرداری ها از طریق وصول تخلفات گزارش شده است. لذا توجه هرچه بیشتر به این مسئله و تلاش در جهت یافتن راه حل های مناسب در جهت رفع این مشکل باید از اولویت های شوراهای شهر در انتخاب شهرداران باشد.